,,Lunaria ” – ყველაზე პატიოსანი და ,,მდიდარი” მცენარე

       ვინც ამბობს, რომ ხე არ ისხამს ფულს, მართალია, მაგრამ  პატარა, ბუჩქოვანი,  დეკორატიული  მცენარე  ნამდვილად იხუნძლება ვერცხლის მონეტებით.

       მისი ორი სახეა ერთწლიანი   და ორწლიანი, მაგრამ სინამდვილეში ორწლიანებს   უფრო მიეკუთვნება.

         თავისი არსებობის პირველ წელს მხოლოდ ფოთლებით იმოსება, მხოლოდ მომდევნო წლის მიწურულს აყვავილდება და ბოლოს დგება მისი ,,ნაყოფიერების ხანა”, როცა ულამაზესი,  ვერცხლისფერი მონეტებით დაიხუნძლება. ჯერ ღეროდან მწვანე ფოთლებივით გამონაზარდი ამოდის, შემდეგ ეს ფირფიტები ხმება და გაყავისფერდება, მერე ყავისფერი გარსი ძვრება და რჩება ულამაზესი, სავსე მთვარისებური, გამჭვირვალე ვერცხლისფერი ,,მონეტა” .

მისი ყვავილებიც ულამაზესია,ძირითადად ვარდისფერია, მაგრამ არის თეთრი და მეწამული შეფერილობისაც.  მდოგვისებრთა ოჯახისაა და იზრდება ცენტრალურ და სამხრეთ ევროპაში, სამხრეთ-დასავლეთ, აღმოსავლეთ  აზიაში, ჩრდილოეთ ამერიკაში.

ეს საკმაოდ უცნაური და ლამაზი  მცენარე ბევრნაირი სახელით იწონებს თავს. მისი ლათინური სახელია ,,Lunaria”,  ევროპაში ,,moonwort” -საც უწოდებენ, ალბათ იმიტომ რომ ფორმით და შეფერილობით სავსე მთვარეს ჰგავს. სამხრეთ–აღმოსავლეთ აზიაში და ამერიკაში მას ,,ფულის მცენარეს”, ,,ჩინურ მონეტას”, ,,ვერცხლის დოლარს” უწოდებენ.  XVI საუკუნიდან  ევროპელები პატიოსან მცენარეს  უწოდებენ, ყვავილის სიფაქიზისა და გამჭვირვალობის გამო .. ალბათ ამის გამო ჩვენთან  ,,ქრისტეს ცრემლებს” უწოდებენ.

ეს  უფაქიზესი, იდუმალი და საოცრად ლამაზი მცენარე პირველად ანანურის ტაძარში ვნახე. ,,გულღია”, ,,პატიოსანი”  ყვავილების თაიგული ტაძრის გასაოცარ კანკელს  უფრო ამშვენებდა და  ტაძარში გამეფებულ სიმშვიდეს საოცრად ერწყმოდა…

იმ მრავალნაირ სახელთაგან ჩემი აზრით ყველაზე მეტად პატიოსანი მცენარის სახელი შეშვენის, ის ხომ სიწმინდესთან, სისადავესთან, სინატიფესთან ასოცირდება.

ნამდვილი ვერცხლის დოლარებით   მართალია ვერ  იხუნძლება, მაგრამ თავისი მშვენიერებით მაინც აჯადოებს მნახველს.

პ.ს. ჩემი ოცნებების სიას ამ მცენარის თაიგულიც შეემატა…  🙂

,,Speed reading ” ანუ როგორ ვიკითხოთ სწრაფად

დღესდღეობით ჩვენ  ინფორმაციულ საუკუნეში ვცხოვრობთ , ვცდილობთ მოვლნებს არ ჩამოვრჩეთ,ყვლაფერი გავიგოთ…უამრავი წიგნი,ჟურნალ–გაზათი იბეჭდება ყოველდღიურად.გვინდა რაც შეიძლება მეტი ინფორმაცია შევისრუტოთ, ,,ვშთანთქათ”,მაგრამ თავისუფალი დრო ნაკლებადაა…

მკითხველი ბევრნაირია, კითხვის სიჩქარეც სხვადასხვაა. როგორც წესი, კარგი მკითხველი საკმაოდ ჩქარა კითხულობს. კითხვის ტექნიკა და ტექსტის აღქმაც ინდივიდუალურია. ,, საშუალო მკითხვლია” ის ,ვინც კითხულობს ტექსტის ყველა ხაზს მარცხენა კიდიდან მარჯვენა კიდემდე და ყველა სიტყვას
სათითაოდ. ამ დროს მზერა ჩერდება თითოეულ სიტყვაზე. ყველაზე ცუდია როდესაც ვოკალურად გულში იმეორებენ სიტყვებს,ზოგი ტუჩებსაც ამოძრავებს. ამ დროს შინაარსის აღქმა ძალიან დაბალია. ასეთი მკითხველი ხშირად უბრუნდება უკვე წაკითხულს ანუ ერთი და იმავე ხაზზე თვალი და მზერა წინ და უკან რამდენჯერმე მოძრაობს. ,,კარგი მკითხველი” გულში სიტყვებს არ იმეორებს,არც სათითაოდ ყველა სიტყვაზე არ ჩერდება, თვალი და მზერა მოძრაობს გარკვეული მონახაზით და გონება მხოლოდ ვიზუალურ ტექსტიდან აღიქვამს შინაარსს…

ალბათ ყველა კატეგორიის მკითხველს  უნდა უფრო სწრაფად კითხვა შეძლოს,ასე დროსაც დაზოგავს და გაცილებით დიდი ინფორმაციის შემეცნებას მოახერხებს.

,,პრობლემა” ეველინ ვუდმა გადაჭრა1950 წელს,(ერთი ვერსიით ის იყო ჯონ კენედის და სხვა ცნობილი ადამიანების ადვიკატი,მეორე ვერსიით სკოლის მასწავლებელი)მან შეიმუშავა სწრაფი კითხვის მეთოდი,რომელსაც  ჯერ ,,ვუდის მეთოდი”უწოდეს,მერე,,სწრაფი კითხვის”.  მეთოდის მიხედვით  თუკი კითხვის დროს ტექსტს საჩვენებელ თითს გავაყოლებთ ეს დაგვხმარება ტექსტის ფოკუსირებაში,ასე გაცილებით გაიზრდება კითხვის სისწრაფე და გაცილებით მეტი ინფორმაციის დამახსოვრებას შევძლებთ მცირე დროში.

მოგვიანებით  ჰოვარდ სტეფან ბერგმა, რომელიც იყო სწრაფი კითხვის ექსპერტი,შეიმუშავა ,,მაქსიმალური სიმძლავრით კითხვის მეთოდი”.  ის 1990წელს გინესის წიგნში მოხდა.მისი მეთოდი მოსწავლეებს ეხმარებოდა  ტექსტის კითხვასთან ერთად მის ზედმიწევნით დამახსოვრებაში, რის გამოც ბერგი მათ არამარტო კითხვას, არამედ მახსოვრობასაც უვარჯიშებდა.

ადამიანის ტვინს ამოუწურავი შესაძლებლობები აქვს და გასაოცარი შედეგების მიღწევა შეუძლია.ეს მარტოოდენ განსაკუთრებულ ნიჭზეც არაა დამოკიდებული,ბევრ შემთხვევაში მთავარია მონდომება და ვარჯიში.თითოეულმა ადამიანმა თავად უნდა გაწვრთნას გონება,ასე ფიქრობენ ფსიქოლოგები და განათლების სპეციალისტები.სწრაფი კითხვის შესწავლას გასულ საუკუნეშიც ცდილობდნენ.ცნობილი ფაქტია ,რომ ჯიმი კარტერი და ჯონ კენედი სწრაფი კითხვის შემსწავლელ კურსებზე დადიოდნენ.

სტატისტიკური მონაცემებით,ადამიანი, რომელიც ჩვეულებრივად კითხულობს ახერხებს 1 წუთში 100-დან 250-მდე სიტყვა წაიკითხოს, სწრაფი მკითხველი კი შეძლებს იგივე დროში 500-დან 1000-მდე სიტყვის წაკითხვას რაც დამეთანხმებით გასაოცარია. უფრო გაოცდებით თუ გეტყვით, რომ სწრაფი კითხვის მსოფლიო ჩემპიონ ანა ჯონსს შეუძლია წუთში 4700 სიტყვა წაიკითხოს.

ადამიანების  ჩვევიათ ამოიკითხონ თითო სიტყვა,სპეციალისტები ამბობენ, რომ ამ დროს გონება ,,უქმადაა”,,მოიწყენს”,ვინაიდან მას შეუძლია გაცილებით დიდი ინფორმაცია აღიქვას და გადაამუსავოს.მკითხველთა უმეტესობა პატარა  ფრაგმენტებად კითხულობს,მათ ძალიან პატარა ფოკუსი აქვთ კითხვისას და ბუნებრივია კითხვის პროცესიც უფრო ხანგრძლივია.

ერთ–ერთ უცხოურ საიტზე წავაწყდი საინტერესო მაგალითს. ბევრი ინტერესდება თუ ფოკუსირებას ტექსტის უფრო დიდ ფრაგმენტებზე მოვახერხებთ თუ  გაიზრდება კითხვის სიჩქარეო.პასუხი მარტივია,ვთქვათ თქვენ კითხულობთ 3–3 სიტყვას,ყოველი 3 სიტყვის აღქმის შემდეგ უნებური მცირე პაუზაა,300 სიტყვიანი ტექსტის წაკითხვის შემთხვევაში ასეთი მცირე პაუზა 100 იქნება. და თუკი თვალი ერთდროულად ახდენს ფოკუსირებას 6 სიტყვაზე ,მაშინ პაუზა მხოლოდ 50 იქნება!

ექსპერტებმა საინტერესო დასკვნა გააკეთეს,ინტელექტულალთა უმრავლესობას არ უყვარს კითხვა! ერთი შეხედვით პარადოქსული აღმოჩენაა,მაგრამ…საქმე იმაშია,რომ მათ არ უყვართ კითხვის ნელი პროცესი,სიამოვნება კითხვაში კი არა ინფორმაციის შემეცნებაშია,ამიტომ ისინი ცდილობენ დაეუფლონ სწრაფ კითხვას და მცირე დროში ბევრი წაიკითხონ.მათ წიგნებს თუ ავიღებთ, საინტერესო რამეს აღმოვაჩენთ,ესაა შენიშვნები თუ განახაზები ტექსტში.ასე უფრო ადვილია ტექსტზე კონცენტრირება,მნიშვნლოვანი სიტყვები თავად,, ამჟღავნებენ თავს” 🙂

სპეციალისტები მუშაობენ სწრაფი კითხვის სხვადასხვა მეთოდებზე.არის სპეციალური სავარჯიშოები,რომლების 2 ეტაპად იყოფა. პირველი ეტაპი ტექნიკური მხარეა ანუ აქცენტი გადატანილია სისწრაფეზე, თვალების მოძრაობაზე, გვერდითი მხედველობის გამოყენებაზე. ამ დროს შინაარსის აღქმა ქვეითდება. მეორე ეტაპზე უკვე გამოიყენება ნასწავლი ტექნიკა და შინაარსის აღქმის გაუბჯობესებაზეა ყურადღება გადატანილი. გამოიყენება მეხსიერების გასაუმჯობესებელი სავარჯიშოებიც.

ყველაზე უფრო გავრცელებული და ეფექტური მეთოდებია:

1.უმნიშვნელო სიტყვების გამოტოვება.

ამ დროს მკითხველის თვალი ფოკუსირებას ახდენს ერთდროულად სიტყვათა ჯგუფზე.გამოირიცხება ,ასე ვთქვათ,უმნიშვნელო სიტყვები,როგორიცაა არტიკლები უცხო ენებში,კავშირები და სხვა.

2.სიტყვების გამოთქმის აკრძლვა.

არ გამოთქვათ სიტყვები ხმამაღლა,ასე გონებას უფრო უჭირს კონცენტრაცია და დამახსოვრება.ფსიქოლოგების რჩევაა გადავეჩვიოთ ამ წესს,მაგრამ სანერვიულო არაფერია,რადგან ბევრს ჩვევია.

3.თითის ან ფანქრის გაყოლებით კითხვა
სცადეთ ჰაერში გონებით წრე დახატოთ და თვალი გააყოლოთ, შემდეგ იგივე წრე თითით მოხაზეთ ჰაერში და თან თითსთვალი გააყოლეთ – განსხვავებას დაინახავთ. ამ დროს თვალის მოძრაობა გაცილებით უკეთესია და მზერაც უფრო ორგანიზებულია, კონცენტრირებული.  და თუკი კითქვისას ადამიანი  იყენებს საჩვენებელ თითს, რომელიც აყოლებს ტექსტს, ეს მას  თვალის ფოკუსირებაში დაეხმარება.

4.პერიფერიული მხედველობის გამოყენება:
მზერა ფიქსირდება ერთ სიტყვაზე და გვერდითი მხედველობით უნდა აღიქვა გარშემო სიტყვები. ჩვეულებრივი მკითხველი ხედავს 5-6 სიტყვას ერთდროულად. კარგი მკითხველი ვარჯიშის შემდეგ 8-9 სიტყვას, ანუ მთელ ხაზს. ამ დროს თვალებიდან ტექსტის დაშორება შესაბამისი უნდა იყოს – ცოტა შორს.

5.მთლიანი ხაზის კითხვა.

ხდება  მზერის მხოლოდ ერთ შუა წერტილში დაფიქსირება და მთლიანი ხაზის აღქმა გვერდითი მხედველობით – ეს საკმაოდ ძნელია, ზოგჯერ შეუძლებელი.ვარჯიშისთვის კარგია გაზეთების კითხვა,რადგან  იქ უფრო მოკლე ხაზებია.

6.მთელი გვერდის სწრაფი აღქმა ანუ სკანირება:

ამ დროს ხდება  ფურცლის კიდეზე (მინდორზე) ან ტექსტის შუაში თითის ჩაყოლება.

კიდევ არსებობს სხვა მეთოდები,უცხოეთში ატარებენ სპეციალურ კურსებს,მაგრამ ყველაზე მთავარი მაინც მონდომებაა და საკუთარ თავთან პირადად მუშაობა.ნებისმიერ ადამიანს შეუძლია თავისუფლად დაეუფლოს ამ უნარს.

სწრაფი კითხვა მხოლოდ ჩქარა კითხვა და მეტი ინფორმაციის ათვისების საშუალება არაა,ის დიდ სამსახურს უწევს ტვინს,რომ,, ტყუილად არ ,,მოცდეს”,აწვდის რა მას მეტ ,,საკვებს”ხელს უწყობს მის განვითარებას.

უფრო მეტი ინფორმაციისთვის იხილეთ ეს

მართლმადიდებლობა და ცვლილებები ქართულ კანონმდებლობაში

ბოლო წლების განმავლობაში შეინიშნება  კანონმდებლობაზე სარწმუნოების გავლენა,რაც ფრიად  დადებით მოვლენად უნდა მივიჩნიოთ…

ისტორიულად საქართველოში ეკლესიისა და სარწმუნოების როლს კანონშემოქმედებით საქმიანობაში ერთადერთი თუ არა მთავარი როლი მაინც ეჭირა.ეს განსაკუთრებით თვალშისაცემი იყო ქვეყნის აყვავების და ძლიერების პერიოდში.,თუმცა დაპყრობილ და დაქსაქსულ პერიოდებში ქართულ სინამდვილეში ეკლესიას გარკვეულწილად კანონმდებლის ფუნქციაც ჰქონდა შეთავსებული.ასეთი მიდგომა რომ სწორი და მართალი აღმოჩნდა,დაამტკიცა ისტორიამ,რამაც აქამდე მოგვიყვანა როგორც ერი ,სახელმწიფო,ეს  ქრისტიანული რწმენისა და ქართული ეკლესიის დამსახურებაა.კომუნისტურ ეპოქაში ეს გავლენა ბუნებრივად შემცირებული იყო და ღვთის მადლით დადგება დრო,როდესაც ეკლესია  დაიბრუნებს თავის პოზიციებს.

საქართველოს პარლამენტმა მიიღო  სისხლის სამართლის ახალი საპროცესო კოდექსი,რომელიც ძალაში შევიდა 2010 წლის  1 ოქტომბერს.ახალი საპროცესო კოდექსი,შეიძლება ითქვას ,უპრეცედენტოა ქართული კანონმდებლობისთვის,ვინაიდან შემოდის მთელი რიგი განსხვავებული ინსტიტუტები,(უმთავრესი ,,ნაფიც მსაჯულთა ინსტიტუტია”,მაგრამ ამას არ ვეხებით ამჯერად)

თუკი   შეიძლება ამას ,,ინსტიტუტი ”ეწოდოს…. სისხლის სამართლის ახალი საპროცესო კოდექსი განსაზღვრავს რელიგიური მნიშვნელობის ფიცის დადებას მოწმის მიერ.

როგორც ვიცით, სისხლის სამართლის ძველ საპროცესო კოდექსში დადგენილი იყო მხოლოდ ერთი სახის ფიცი .

მუხლი 479

სრულწლოვანი მოწმე ჩვენების მიცემის წინ დებს ფიცს:,,ვფიცავ ვილაპარაკო სიმართლე და არაფერი სიმართლის გარდა!”

ბუნებრივია,ადამიანს შინაგანად გაუჩნდება კითხვა,ვისზე იფიცება ან რაზე იფიცება მოწმე…ამაზე კოდექსი არაფერს ამბობს…ამიტომაც ერთგვარ უკმარისობის გრძნობას ქონდა ადგილი კითხვებზე პასუხგაუცემლობისა გამო.

სისხლის სამართლის ახალი საპროცესო კოდექსი კი მოწმის მიერ ჩვენების დადებისას ფიცის  3 ფორმას გვთავაზობს.

მუხლი 48.მოწმის მიერ ფიცის დადება.

1. სასამართლოში მოწმე დებს რელიგიური ან არარელიგიური მნიშვნელობის მქონე ფიცს.

2. ფიცის დადების წინ სასამართლომ მოწმეს უნდა აუხსნას ფიცის მნიშვნელობა და საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 370-ე–3711 მუხლებით გათვალისწინებული სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობა.

3. რელიგიური მნიშვნელობის მქონე ფიცის დადების დროს მოსამართლე მიმართავს მოწმეს:

„დაიფიცეთ ყოვლისშემძლე და ყოვლისმცოდნე ღმერთის წინაშე, რომ მთელი შეგნებით იტყვით მხოლოდ სიმართლეს და არაფერს დამალავთ“.

მოწმე უპასუხებს:

„ვფიცავ. ღმერთი იყოს ჩემი მფარველი!“.

4. არარელიგიური მნიშვნელობის მქონე ფიცის დადების დროს მოსამართლე მიმართავს მოწმეს:

„დაიფიცეთ, რომ მთელი შეგნებით იტყვით მხოლოდ სიმართლეს და არაფერს დამალავთ“.

მოწმე უპასუხებს:

„ვფიცავ!“.

5. თუ მოწმე აცხადებს, რომ იგი თავისი რწმენისა თუ სხვა მოსაზრებათა გამო უარს ამბობს ფიცის დადებაზე, მაშინ მან ჩვენება უნდა მისცეს ფიცის შემცვლელი დადასტურების განხორციელებით. მოსამართლე მიმართავს მოწმეს:

„სასამართლოს წინაშე პასუხისმგებლობის მთელი შეგნებით ადასტურებთ თუ არა, რომ იტყვით მხოლოდ სიმართლეს და არაფერს დამალავთ?“.

მოწმე უპასუხებს:

„დიახ, ვადასტურებ!“.

აქედან გამომდინარე ,შეიძლება დავასკვნათ,სისხლის სამართლის ახალი საპროცესო კოდექსით მოწმეს უფლება ეძლევა სასამართლო პროცესზე ჩვენების მიცემის დროს გააკეთოს არჩევანი: დადოს რელიგიური ან არალერიგიური მნიშვნელობის მქონე ფიცი.არჩევანის უფლება კი თავის თავში სამართლიანობის განცდას მოიცავს.

განსაკუთრებული აღნიშვნის ღირსია,რომ დღემდე არცერთ ქართულ კანონში,იურიდიულ დოკუმენტში  არსადაა დაფიქსირებული  და გამოყენებული ტერმინი,ცნება,არსი ,განსაზღვრება ,,ღმერთის”სახით…..

გამონაკლისია მხოლოდ კონსტიტუციის მუხლი,სადაც პრეზიდენტის მიერ ფიცის დადებაა რეგლამენტირებული.ეს ერთადერთი შემთხვავაა.ტერმინი,,ღმერთი”   მხოლოდ ახლა იწყებს დაფიქსირებას ქართულ სამართლებრივ სივრცეში.ეს 18–19 საუკუნეების შემდეგ პირველი შემთხვავაა ქართულ სინამდვილეში ,რომ რაიმე სახით კანონმდებლობაში დაფიქსირებულ იყოს ,,ღმერთი”.

ნიშანდობლივია და ერთობ მნიშვნელოვანია ,რომ ეს ხდება სისხლის სამართლის კანონმდებლობაში.სისხლის სამართალი  კი დანაშაულთან ბრძოლის,პროფილაქტიკის,სასამართლოს თავისუფლების,პიროვნების თავისუფლებასთან და მის ბედთან ასოცირდება.სწორედ ამ კოდექსით წყდება პიროვნების ბრალეულობა არაბრალეულობის საკითხი….მისი თავისუფლება,მომავალი….ეს უდიდესი პასუხისმგებლობის აღებას გულისხმობს.

48 –ე  მუხლს თუ  მივაქცევთ ყურადღებას,შევნიშნავთ ,რომ კანონმდებელმა გამოიყენა შეფასებითი  ფორმა,კრიტერიუმი ყოვლისშემძლე და ყოვლისმცოდნე ღმერთის.

(თუმც  ეს ერთგვარი მკრეხელობაც კია…რადგან ჩვენ ვინ მოგვცა უფლება შავაფასოთ თვით ღმერთი!…)   მაგრამ ამ კანონის მიღებით და კანონში ამ ფორმულირებით სახელმწიფომ  და პარლამენტმა აღიარა ღმერთის უზენაესობა.ყოველ შემთხვავაში ეს იურიდიულად ასეა.

ეს  პირველი დიდი გარღვევა ქართულ კანონმდებლობაში,რითაც იკვეთება სახელმწიფო ხელისუფლების მცდელობა დაუახლოვდეს დედაეკლესიას და ისტორიულ ფესვებს.

წყარო:

ჟურნალი ,,კრიალოსანი”.მომზადებულია ზაზა ვაშაყმაძის

სტატიის მიხედვით

სერიალების ,,სიბრძნე”

ანუ ბრძნული აზრები ,,საპნის ოპერებიდან”

ალბათ გაგიკვირდათ,რადგან ჩემს პოსტს უცნაური სახელი ქვია..მეტყვით, სად სერიალი და სად სიბრძნეო….სიმართლე გითხრათ,სერიალების მოყვარული სულაც არ გახლავართ და არცერთ სერიალს არ ვუყურებ….უბრალოდ ჩემს ცხოვრებაში იყო ეტაპი როცა დავინტერესდი სერიალებით…თუნდაც იმიტომ, რომ  დამებადა იდეა საკონფერენციოდ მომემზადებინა თემა ,,სერიალების სიბრძნე”…მას მერე ჩავუჯექი ცისფერ ეკრანს,მოვიმარჯვე კალამი ,ბლოკნოტი  და ვცდილობდი დამეჭირა,,  საპნის მარგალიტები” :–)

მანამ,სანამ ამ ,,მარგალიტებს”  გაგაცნობდეთ,მოდით მივყვეთ სერიალების ისტორიას…

დედამიწაზე მილიონობით ადამიანი ცისფერ ეკრანებთან  მოუთმენლად ელის  ამა თუ იმ სერიალის მორიგი სერიის დაწყებას.თვლიან ,რომ სერიალი ერთგვარი ნარკოტიკია,რომლის ზეგავლენისგან გატავისუფლება ძნელია.სერიალის მიმზიდველობა დაუმტავრებელი თხრობის მანერაში მდგომარეობს.მსოფლიოში სერიალების გმირებს აღმერთებენ,ლამის ოჯახის წევრებად თვლიან.მიუხედავად უზარმაზარი პოპულარულობისა,დღეს ტერმინი ,,საპნის ოპერა” მეორეხარისხოვანი,დაბალი გემოვნების და ინტელექტის მანიშნებელია.თვით ტერმინი,,საპნის ოპერა” მე–20 საუკუნის 30–იან წლებში გაჩნდა.მაშინ ერთერთ რადიოში მზადდებოდა დადგმები,რომელსაც ასპონსორებდა საპნისა  და სარეცხი საშუალებების მწარმოებელი ფირმები.ფილმის შემქმნელები ცდილობდნენ დიასახლისების ყურადრება სხვადასხვა სარეცხი საშუალებებისადმი მიეპყრათ.

პირველი საპნის ოპერა ეტერში 1930 წელს ჩიკაგოს რადიოში WGN-ში გავიდა.ეს იყო ყოველდღიური შუადღის გადაცემა  სახელწოდებით ,,ფერადი სიზმრები”.თხრობითი მანერა შთაგონებული იყო ძალიან პოპულარული,კომედიური დადგმიდან,,Amon’s Andy”,რომელიც ჩიკაგოელ შავკანიანთა ცხოვრებას ასახავდა.

მალე გამოჩნდა ტელევიზიაც.Procter and Camble-მა დააფინანსა ეს პროექტიც.1950 წელს გავიდა პირველი სერიალი ,,პირველი ასი წელი”,მსახიობები პირდაპირ ეთერში თამაშობდნენ.დროთა განმავლობაში ტ საპნის ტერმინი ,,საპნის ოპერა”მხოლოდ სატელევიზიო სერიალებს შემორჩა.60–იან  წლებში სერიალების ისტორიაში მოხდა გადატრიალება.აგნეს ნიქსონმა გადაიღო მაღალმხატვრუკლი,ხარისხიანი სერიალი.80–იან წლებში,,დალასს”, ,,დინასტიას” 300 მლნ.ზე მეტი მაყურებელი უყურებდა.დღესაც,ყველაფრის მიუხედავად ,,საპნის ოპერა რჩება ერთერთ პოპულარულ ჟანრად.

მიუხედავად იმისა,რომ ტერმინი ,,სერიალი”დაბალი ინტელექტის მაჩვენებელია ,,,საპნის ოპერებიდანაც შეგვიძლია ვისწავლოთ რამე და ცოტაოდენი სიბრძნეც აღმოვაჩინოთ.პერსონაჟებს არაერთხელ უთქვამთ ჭკვიანური ფრაზები.

ალბათ გაგიკვირდებათ და ტელენოველა ,,კლონში” უამრავი ჭკვიანური ფრაზა დავიჭირე.

• ,,დედამიწა ოცნების წყალობით ბრუნავს,რეალობას თუ არ დაემორჩილე ,ოცნება გადაგყლაპავს..”
• ,,თვალები არასოდეს ტყუიან..”
• ,,,სიყვარული ლამაზ გველს ჰგავს,ტკივილის გარდა არაფერი მოაქვს..”,მიზნის მისაღწევად ზალისხმევაა საჭირო”
  
• ,,ვინც ამქვეყნიურ გრძნობებს ემალება დიდი მოცეკვავე ვერასოდეს გამოვა..”
• ,,ადამიანი ცნობისმოყვარე რომ არ იყოს და ყველაფრის ამოხსნის სურვილი არ ჰქონდეს მეცნიერება ვერ იარსებებს..’‘
  
• ,,მეცნიერება მხოლოდ დაშვებული შეცდომების ხარჯზე მიიწევს წინ.”
• ,, დიდი მიზნის მისაღწევად მსხვერპლი უნდა გაიღო,თორემ მიზანს ვერ მიაღწევ.”
• ,,სხვის შეცდომებზე იშვიათად თუ ვინმე სწავლობს,ჯობია საკუთარ შეცდომებზე ისწავლო.”
• ,,ბუნება მსხვერპლის გარეშე ვერ იარსებებს,დანაკლისი დროთა განმავლობაში ივსება,ქმნილება კი რჩება”
• ,,დედამიწაზე დროებით ვართ,მოვალთ აქ და წასასვლელს სემდეგ ვპოვებთ..”
• ,,მეცნიერის ყველაზე დიდი სასჯელი მისი გულის გარდაცვალებაა”
• ,, გულს თუ უსმინე მხოლოდ შორს ვერ გაფრინდები”
• ,,დრო მდინარეს ჰგავს,არ ჩერდება ,მუდამ მიედინება”
• ,,ადამიანი ფიქრისთვის არის გაჩენილი”
• ,,დღეს გადადგმული არასწორი ნაბიჯის გაბათილება ხვალ კარი საქციელით შეიძლება.”
• ,,აკრძალული სიყვარული სამარადისოა!”
  
• ,,ქუჩაზე გადასვლისას ფრთხილად უნდა იყო და არა მარტო ქუჩაზე  გადასვლისას,ცხოვრების გზაზეც დიდი სიფრთხილე გვმართებს..”

• ,,თვალები არასოდეს      ტყუიან..”
• ,,როცა წარსულს ვიხსენებთ,იმაზე უკეთესად გვეჩვენება ,ვიდრე სინამდვილეში იყო..”
• ,,ბავშვები მშობლების გამო არ უნდა იტანჯებოდნენ..”
• ,,სიყვარული..ეს ერთგვარი ჩვევაა..”

• ,,ადამიანები წყალივით ცვალებადნი არიან,წყალი კი გამუდმებით მიედინება”
• ,,მამაკაცი გემს ჰგავს,ნავსაყუდელი სჭირდება ,თუ არადა ზღვაში დაიღუპება”
• ,,წარსულში გადადგმული არასწორი ნაბიჯი აწმყოში ტვირთად გვაწვება”
• ,,ცუდ ჩვევებს ადვილად ეჩვევი”
• ,,დალევ თუ არა მაშინვე სასმელის მონა ხდები”
• ,,გარეგნობით არასოდეს უნდა იმსჯელო”
• ,,სიყვარული გრძნობების გარეშე,იგივეა ,რაც ზღვა ტალღების გარეშე..”
  
• ,,ბედნიერების პოვნა ძალიან ძნელია”
• ,,ყველა სასიყვარულო ამბის ბოლო მხოლოდ ღმერთმა იცის…”
• ,,არასოდეს არ უნდა ჩაიქნიო ხელი საკუთარ ბედნიერებაზე”
• ,,სინდისი მიუკერძოებელი  მსაჯულია,რომელსაც ვერსად წაუხვალ”
• ,,მამაკაცის გულს ცრემლებით ვერ დაიპყრობ,მამაკაცი თვალებით უნდა მოაჯადოვო..”
• ,,შეცდომების აღიარებას დიდი გამბედაობა ჭირდება”
• ,,ბედნიერება–ესაა იმის კეთების შესაძლებლობა რაც გსიამოვნებს…”
• ,, შენი სინდისი სიმართლეა და შენი ბედის მწერალი”
• ,,ოჯახის სიმტკიცე ქალზეა დამოკიდებული,მას შეუძლია ოჯახი ააყვავოს ან დააქციოს..”
• ,,თუ ადამიანს ცხოვრებაში არარაფერი შერჩა,მის ცხოვრებასაც აზრი ეკარგება”
• ,,ქმარი მხოლოდ საფეხურია იმ დიდი ბედნიერებისკენ ,რომელსაც შვილები და ოჯახი ჰქვია”
• ,,ცხოვრება ყოველთვის ვარდის ბაღს როდი  ჰგავს..”
• ფიცხი ცხენი დაღით იცნობა ,შეყვარებული ჭაბუკი კი–  თვალებით”

 

• ,,ადამიანი ვერაფერს შექმნის ისეთს რაც ღმერთს შეუქმნია,ვერაფერს ისე მაღალს,როგორიც ცაა,ვერაფერს ისე უხვს,როგორიც წყალია და ვერაფერს ისე ლამაზს ,როგორიც დედამიწაა…”
• ,,წარსული და მომავალი ვერასოდეს შეხვდება ერთმანეთს,ბრძენი ისე ცხოვრობს ყოველი დღე უკანასკნელად მიაჩნია”
• ,,ოცნება რეალობიდან გამომდინარეობს,ცხოვრების თავდაყირა დაყენება შეუძლია”
• ,,ამქვეყნიური სიამოვნება წარმავალია”
• ,,დრო ღმერთის მსახურია,ის ბევრ რამეს ცვლის,რაც წინათ გაკეთებულა ის თავიდან შეიძლება გაკეთდეს”
• ,,ხუთი წუთის მერე რა მოგვივა ეს მხოლოდ ღმერთმა იცის…”
• ,,სიყვარული ძალას მაგრად გვმატებს,რეალობა კი მათრახს მაგრად იქნევს..”
• ,,შიშს დიდი თვალები აქვს,რისიც გეშინია იმას ხედავ..;”
• ,,ის კარი არ უყნდა გააღო ,რომლის დაკეტვაც არ შეგიძლია”
• ,,სიძულვილი ცუდი იარაღია,ბოღმა კარგი მრცეველი არაა..”
• ,, ენა უძვლოა,რასაც გინდა იმას იტყვის”
• ,,შეცდომების აღიარებას დიდი გამბედაობა ჭირდება..”
• ,,როცა რაღაცის გჯერა,უდაოდ მიაღწევ..”
• ,,ტკივილს უნდა მოერიო,რომ ბედნიერება მოიპიოვო”
• ,,ცხოვრება არც ისე საამურია,რომ საშინლად ვაქციოთ..”
• ,,ოსტატობა წლებთან ერთად მოდის..”
• ,,ჩვენი ცხოვრება ხომ უსიამოვნებათა უწყვეტი ჯაჭვია,მთავრდება ერთი იწყება მეორე,ასე იყო მუდამ და ასე იქნება ახლაც..”
• ,,ყვალა ისე აღგიქვამს,როგორც შენ ხედავ საკუთარ თავს..”
• ,, ტანსაცმელი მხოლოდ ფასადია,ყველაზე ღირებული კი შიგნითაა,სულში და გულში”
• ,,ტანსაცმლით გვცნობენ და ჭკუით გვაფასებენ..”
• ,,სიყვარული ყინული არ არის ,ის არ ქრება,მან შეიძლება შენს გულში სამუდამოდ დაიდოს ბინა”
• ,,ბედნიერება მოუხელთებელია და კარებზე დაკაკუნებაც არ სჩვევია”
• ,,ცხოვრება ენერგიაა,ის არ იცვლება,ცხოვრება იქმნება!”
• სიყვარული და სიძულვილი ერთი ჯიშის მხეცები არიან,გვაიძულებენ შეუძლებელი შევძლოთ…’

ახლა კი რუსული ტელენოველის ,,საბრალო ნასტიას” ,,მარგალიტებს” შემოგთავაზებთ :–)

• ,,ცხოვრება  ეშმაკის დადგმული კომედიაა,რაღაც ზღაპარი..მხოლოდ ქარის ხმა..სხვა არაფერი……”
• ,,ცხოვრების ხელოვნება სიძნელეების გადალახვის ხელოვნებაა..”
• ,,ადამიანები ქვები არ არიან,გრძნობები გააჩნიათ..”
• ,,ცხოვრების განსაცდელს ვერავინ აირიდებს თავიდან”
• ,,სიყვარული ვარსკვალავურ მტვერს გვამსგავსებს და ვბრწყინავთ კიდეც..”
• ,,ადამიანებს ,რომელთაც საერთო მოგონებები აერთიანებთ ერთმანეთისთვის უცხონი ვერასდროს იქნებიან”
  
• ,,ტკივილის გარეშე სიყვარული არ არსებობს,სიყვარული ცრემლებით მტკიცდება”
• ,,ადამიანები საკუთარი ღირსებებით უნდა დაფასდნენ და არა  წინაპრების..”
  
• ,,თეატრში ნიჭიერი მსახიობები ყოველთვის როლებზე მეტია.”
  
• მწუხარებას მხოლოდ ცრემლებით ვერ უშველი”
• ,,სისასტიკე სხვისი ცხოვრების ჯოჯოხეთად ქცევაა”
• ,,ჯობია სასიამოვნო სათქმელი დროულად თქვა ,თორემ მერე შეიძლება ვეღარც კი მოახერხო ”
• ,,სიყვარული მარტო ნეტარება არ არის..”
  
• ,,ეჭვი სიყვარულს კლავს..”
• ,,ცხოვრებაში ჭადრაკის მსგავსად უამრავი საშუალება არსებობს,რომ გაიმარჯვო!”
• ,,სჯობს სიყვარულს მისდიო და არა ვნების ცეცხლს აჰყვე,რომელიც სწრაფად იწვის და მალე ქრება..სჯობს უკმარისობით დატკბე…”
  
• ,,დუმილი ტყუილს არ ნიშნავს,მაგრამ დუმილიდან სიცრუემდე ცოტაღა რჩება..”
• ,,გალიაში გამომწყვდეული ბულბული კანარის ჩიტად ვერ იქცევა..უბრალოდ გალობას შეწყვეტს..”
• ,,ვნება გფიტავს,სიყვარული კი გამიშვიდებს…”

,,  მოჯადოება”-”incantesimo”

• ,,სიყვარულის მიღება ყოველთვის იოლი არ არის..”
  
• ,,ახალ შენობას ზოგჯერ პირდაპირ ნანგრევებზე ასენებენ..”
• ,,ვინც რისკავს და არ ეშინია სულელია..”
• ,,ფოტოაპარატი მიკროსკოპს ჰგავს,რომელიც სულს ხედავს..”
• ,,პრობლემებს კი არ უნდა დაემალო,უნდა გადაჭრა!”
• ,,ადამიანი მუდამ მარტოა..მზის სხივისგან განგმირული..მერე კი საღამო მოდის..”
• ,,ადამიანები იცვლებიან,მათ ცხოვრება ცვლის..”
• ,,ქორწინება შენობასავითაა,რაც დრო გადის უფრო მაღლდება და უამრავი სართული ემატება..”
• ,,იმ ადამიანებმა უფრო იციან ცხოვრების ფასი ,ვინც ტანჯვა გადაიტანეს და ცხოვრებაც უფრო უყვართ..”
• ,,ყველაზე კეთილშობილი ხელოვნება ლამაზად ცხოვრების ხელოვნებაა..”
• ,,ძლიერი სიყვარულის ყველას შურს..”
• ,,ზოგჯერ ცხოვრება ისე ცვლის ადამიანს ,რომ სეიძლება ვეღარც კი იცნო..”
• ,,სიყვარული სულთა ერთობლიობაა!”
• ,,ამქვეყნად ორი რამ არსებობს,სიკეთე და ბოროტება,ერთი უნდა ეძიო,მეორეს კი თავი უნდა არიდო.”
  
• ,,აი,რა სჭირდება სამყაროს,მეტი სიყვარული და ნაკლები ეგოიზმი!”
  
• ,,მუდამ წარსულზე ფიქრს მხოლოდ ტკივილი და წყენა მოაქვს.”
• ,,სიმდაბლეს ზღვარი აქვს,რომლის იქითაც ზღვარი არ არის..”

ექიმს პაციენტები აოსტატებენ..”

,,ჭირვეული ანასტასია”

• ,,ცხოვრება ერთი დიდი შარაგზაა..უფლის წყალობით კი პატარ–პატარა დაბრკოლებებს ვაწყდებით”
• ,,მსხვერპლის გაღების უნარი სიყვარულის ერთერთი დამამტკიცებელი საბუთია”
• ,,ცხოვრება იმედს მაშინ გვაძლევს როცა არ ითხოვ”
• ,,თუ გზაზე სიკეთეს დავთესავთ,ფინალი აუცილებლად ბედნიერი იქნება”
• ,,ყველაფერში პოზიტიური უნდა ვეძიოთ.”
• ,,იმისთვის ,რომ ბრწყინვალებას მიაღწიო,მოთმინება უნდა იქონიო!”
• ,,იდიოტი ინგლისურადაც იდიოტია!” :–)
• ,, სიყვარული ერთადერთი დაავადებაა,რომელსაც ალოეთი ვერ განკურნავ ”:–)
• ,, ნუ მოუშლი კრაზანებს ბუდეს თუ არ გინდა რომ დაიკბინო ”
• ,,ფრთხილ კაცს ღმერთი იცავს”
• ,,ბედნიერება ზეციდან არ მოდის,ამაზე თავად უნდა იზრუნო”

ახლა კი უბრალოდ ,,ყურწამოკრული   ფრაზები” სხვადასხვა       სერიალებიდან :–)

• ,,ტკივილმა შეიძლება დიდ ადამიანად გაქციოს.”
• ,,ოდესმე ნებისმიერი მექანიზმი ფუჭდება,ჩვენი ტვინი კი მექანიზმის.”
• ,,ადამიანმა შეიძლება იცოცხლოს ჭამის,სმის გარეშე ,მაგრამ ერთგულების და სიყვარულის გარეშე სიცოცხლე არ შეუძლია..”
• ,,უბედურება ქორივით დაგაცხრება,ხელის განძრევასაც ვერ მოასწრებ..”
• ,,სილამაზე მხოლოდ სავიზიტო ბარათია,ცხოვრებას აიოლებს პირველი შთაბეჭდილება”
• ,,მხედარი ტვინია,ცხენი კი გული..აი რა კავშირია მათ შორის..” (?)
• ,,სისადავე კარგია,მაგრამ უბადრუკობა არა!”
• ,,სიყვარული მდინარეს ჰგავს..მასში ორჯერ შესვლა შეუძლებელია!”
• ,,სიყვარული ბრმაა..ყველა ნაკლს ფარავს და სასურველ თვისებად აქცევს..”
• ,,დრო ყველაფრის მკურნალია,დღე დრეს მიჰყვება და ჭრილობებიც შუშდება..”
• ,,წვიმას ყოველთვის მზე მოყვება,გვირაბის ბოლოს ყოველთვის სინათლე ჩნდება ,ქარიშხალს კი სიმშვიდე მოსდევს…”
• ,,ახალგაზრდობა ქარია,გემის იალქანი კი გამოცდილება,ძლიერმა ქარმა შეიძლება ეკიპაჟი ჩაძიროს..”
• ,,თავიდან ყველას თვალით გვიყვარს,მერე კი გულით ვიწყებთ ყურებას”
• ,,მთავარია ადამიანის შიგნით რა არის,შოკოლადს რომ ვჭამთ ,ლამაზ ქაღალდს ვაგდებთ,მთავარია შიგნით რა გემო აქვს.”
• ,,ჩირადა არ ღირს ის სიყვარული,თვალები ცრემლით თუ არ აგივსო”
• ,,უსიყვარულოდ ცხოვრებს სიზმარს ჰგავს,რომელსაც მალე ივიწყებენ ან მარცვალს,რომელიც არ გაღვივდა.”
• ,,ცხოვრება დიდი მასწავლებელია,არ უნდა დანებდე,ფერფლიდან უნდა აღდგე და წინ იარო!”

სულ ეს იყო….ჩემი ,,ნამოღვაწარი” :–) როგორც გითხარით სერიალებს არ ვუყურებ ,მაგრამ იყო დრო(5–6წლის წინ) როცა ვუყურებდი რამდენიმე სერიალს..ან ოჯახში უყურებდნენ და…ჩემი ჩვევაა, ყოველთვის ვაგროვებ რაღაცას..განსაკუთრებით ბრძნულ აზრებს,სიტყვებს..მუდამ კალმით და ფურცლით ვარ და ყველაფერ საინტერესოს ვინიშნავ…ასე შევაგროვე ეს ყველაფერი…