რაც ,,draft”-ში არ დარჩა…

რამდენი ხანია აღარაფერი დამიწერია, ბლოგი უპატრონოდ მივატოვე. რამდენი სათქმელი დამიგროვდა, მაგრამ… ეს აკვიატებული ,,მაგრამ” არ მშორდება.. ამასწინათ, ერთმა მეგობარმა მითხრა, რატომ აღარ წერო.. ათასი რაღაც მოვიმიზეზე, მაგრამ უმთავრესი არ ვთქვი. თვითონ კი სწორი პასუხი გამოუძებნა თავისივე შეკითხვას. მეტი სითამამეა საჭიროო.. აი , რაც დამაკლდა, რაც აღარ მაწერინებს… რაღაცნაირი კომპლექსები დამჩემდა.. გაუბედაობა… რა სისულელეა, მაგრამ ათას რამეზე მეფიქრება… სხვები რას იფიქრებენ, რას იტყვიან მეთქი.. თითქოს ვებრძოდი  თავს, მაგრამ არასაკმარისად.. ამას ხელს უწყობდა უდროობა და ათასი საქმე, მთელი წლის ემოციურობა, გადაღლა, დაძაბულობა, ასევე, მოჭარბებული სიხარულები და  ბედნიერებები… რაღაცნაირი გამოფიტვა,  შემოქმედებითი შიმშილის მსგავსი… აი ის,  რაც მთელი წლის მანძილზე თან მდევდა, არ მასვენებდა და სულს მიფორიაქებდა.. მაგრამ  დატვირთული და ძლიერი ემოციებით სავსე წუთები შიმშილს ამსუბუქებდა.   არ ვიცი ახლა რა იქნება, შეიძლება ისევ ისე იყოს, ისევ ისე,  უბრალოდ მომინდა გულახდილად მეთქვა, იქნებ ასე დავძლიო ის გაუბედაობა, რაც ხელს მიშლის… იქნებ ეს პოსტიც არ გამოქვეყნდეს, მაგრამ მაინც მინდა დავწერო, თუნდაც დრაფთში დარჩეს 🙂

……..

 

,,საქართველოსთვის ბრძოლა თითოეული ქართველის სულიერი  ბრძოლის  ხაზზე  გადის!” (ილია II) 

 

 

 

შემოქმედება და სულიერება

            (მიტროპოლიტ ანტონ სუროჟელის მიხედვით)

               საინტერესო წიგნმა იოლად იცის ჩათრევა და თუ მკითხველი მიიჯაჭვა, შეიძლება ღამეები გაათენებინოს, ეგ უცხო არაა არცერთი ბიბლიოფილისთვის. მაგრამ ისიც იცით, არის წიგნები, რომელსაც ჩქარა ვერაფრით წაიკითხავ… კითხულობ, გითრევს და თითოეული წინადადება ისე გაფიქრებს შეუძლებელია ჩქარი კითხვის მეთოდით ან თუნდაც ჩვეულებრივად წაიკითხო… როცა მეუფე ანტონი ბლუმის წიგნი გადავშალე რეცენზიაში ზუსტად ეგ წავიკითხე, წიგნი ნელი კითხვისთვისაა განკუთვნილიო…

 ,, სუროჟელი მიტროპოლიტის გულშიჩამწვდომი საუბრები , ალბათ ასევე გაგათენებინებთ ღამეებს,ოღონდ არა კითხვაში, არამედ ფიქრში, რადგან ძალიან ძნელია, თავიდან შეუძლებელიც კია, წრფელად გაიაზრო მეუფის ნაუბარი და გაითავისო ურთულესი ჭეშმარიტებები…’’

    რა თქმა უნდა ვიცოდი ძალიან საინტერესო იქნებოდა, მაგრამ ესოდენ საოცარს ნამდვილად არ მოველოდი…საერთოდ წიგნებს ძალიან სწრაფად ვკითხულობ, მაგრამ ესაა წიგნი, რომელსაც რამდენიემე თვე ვკითხულობდი! რა თქმა უნდა პაუზებით, ფრაგმანტ-ფრაგმენტ… ერთიდაიმავე ადგილს რამდენჯერმე.. თითოეული ადგილის წაკითხვას მოსდევდა დაუსრულებელი ფიქრი ..ეს იყო წიგნი საოცრება… ავტორი სასულიერო პირია  და ბუნებრივია კარგი თეოლოგი, მაგრამ გამაოგნა მისმა ცოდნამ მხატვრულ ლიტერატურაში, ფილოსოფიაში..ისე ოსტატურად მოჰყავს ადგილები მხტვრული ნაწარმოებებიდან და ისე აკავშირებს მათ ნებისმიერ თემასთან…. გარდა ამისა დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა მეუფის ცხოვრებამ, პირადმა მაგალითებმა… ის ექიმი იყო პროფესიით, ფრონტზე დაჭრილებს ეხმარებოდა , ამავდროულად ბერი…  მეუფე ჩვეული თავმდაბლობით ამბობს, შეგიძლიათ ჩემი ვარაუდებისთვის ორიანი დამიწეროთ ღვთისმეტყველებაშიო, მაგრამ მისი ქადაგებები ისე ღრმაა, ისე მრავლისმომცველი, შეუძლებელია დაეთანხმო…. დაუსრულებლად შემიძლია ვილაპარაკო მამა ანტონზე და მის საოცარ ქადაგებებზე, მაგრამ მინდა ერთი ადგილი გაგაცნოთ , რომელმაც ბევრი,  ძალიან ბევრი მაფიქრა…..

  მეუფეს ეკითხებიან :

     ,,როგორ გადავწყვიტოთ წინააღმდეგობა დაძაბულ სულიერ ცხოვრებასა და მხატვრულ და მოაზროვნე ცხოვრებას შორის? ხელოვნება დაკავშირებულია ცხოვრებასთნ;მაგრამ მწერალი, ხელოვანი წინააღმდეგობრივ სიტუაციაში ხვდება. კონკრეტული მაგალითი-ბლოკი, რომელმაც თქვა, რომ შეუძლებელია ერთდროულად ყურს უგდებდე სამყაროს ხმებს და უდიდეს ხმაურს,რომელიც მარადისობიდან მოდის. შემოქმედ ადამიანს ხანდახან ეჩვენება , რომ მარადისობის ხმაური ახშობს სამყაროს ხმებს.ტოლსტოი, გოგოლი  საერთოდ, ვერაფერს ქმნიდნენ , რადგან ეჩვენებოდათ რომ შემოქმედება ცოდვააა….’’

__    ,,მე არ შემიძლია რაიმე არსებითი გითხრათ, რადგან ბუნებით არ გახლავართ შემოქმედი ადამიანი; მე შემიძლია რაღაც ნაწილები შევკრიბო, გადავაადგილო, მაგრამ მე არასდროს შემძლებია რაღაც ახლის თქმა ან გამოგონება. ამიტომ შემოქმედების შესახებ პირადი გაგება არ გამაჩნია.მაგრამ თუ იმ მაგალითს ავირებთ, რომელსაც თქვენ იძლევით , მე მეჩვენება , რომ ტოლსტოიმ  თავის თავში ხელოვანი მოკლა, რადგან გადაწყვიტა მოაზროვნე გამხდარიყო, ის ნიჭით დაჯილდოებული ხელოვანი იყო.სილამაზის საშუალებით მის  წინაშე საგნების სიღრმე იშლებოდა; როცა მან ფიქრი ხედვიდან განყენებულად დაიწყო, დარჩა ძალიან უფერული გონება, კოლოსალური სიამაყით და საკუთარ თავზე წარმოდგენით_ და დიდი ხელოვანიდან რაღაც ძლიან უბადრუკი რამ გამოვიდა. შეიძლება ეს სულ მთლად ასეც არ არის, მაგრამ ესაა ჩემი რეაქცია ტოლსტოიზე.                                                                                                                                 გოგოლმა, ვფიქრობ სხვა ადამიანების გავლენით და შინაგანი ცხოვრების საკუთარი სვლით , შექმნა დაპირისპირება იქ, სადაც შეიძლებოდა არც ყოფილიყო. ანუ სწორედ ის დაპირისპირება, რომლის შესახებაც ბლოკი წერდა, გოგოლმა უკიდურესობამდე მიიყვანა:  ან_ან. მან საკუთარი თვი, როგორც ხელოვანი, უარყო, რომ არსებითად იგივე ეკეთებინა , რაც ტოლსტოის, იმიტომ ,რომ წერა დაიწყო სულიერზე შთაგონების გარეშე.  და მისი ლიტურგიის კომენტარები _ დათაფლული, მწირი და დიკანკის საღამოებზე განუზომლად უარესია….                                                                    რაც შეეხება, ბლოკის სიტყვებს, მე ვფიქრობ, რომ ეს მაინც ხელოვნური დაპირისპირებაა, რადგან დედამიწის ხმები აუცილებლად როდი უპირისპირდება ზეცის ხმაურს . ის რაც დედამიწის ხმებში გვესმის, რაღაც სხვა რამის გამოხატულებაა_ ხშირად დამახინჯებული, შეზღუდული.  ყველაფერი, რაც დედამიწაზე მოჩანს_  უფლის ქმნილებაა; ყველაფერი , რასაც ვხედავთ , უფლის ხელითააა შექმნილი, და ჩვენ რომ თვალხილულნი ვიყოთ, დავინახავდით არამარტო სქელ, გაუმჭვირვალე ფორმას, არამედ სხვა რაღაცასაც. არის წმ.მიტროპოლიტ ფილარეტ მოსკოველის შესანიშნავი საშობაო ქადაგება, სადაც ის ამბობს: ჩვენ რომ ხედვა შეგვეძლოს, ყოველ საგანზე, ყოველ ადამიანზე , ყველაფერზე _ მადლის ხატებას დავინახავდით; და თუ ჩვენ ამას ვერ ვხედავთ , მხოლოდ იმიტომ, რომ ჩვენ თვითონ ვართ ბრმანი _ და არა იმიტომ, რომ ეს ასე არ არის. მაგრამ, მეორე მხრივ,  ჩვენ ვცხოვრობთ  დაცემულ, დამახინჯებულ სამყაროში, სადაც ყველაფერი ორაზროვანია; ყოველი საგანი შეიძლება ზეშთაგონება იყოს  და – კერპი და სიცრუე გახდეს. ისეთი ცნებებიც კი, როგორიცაა სიმართლე, ჭეშმარიტება, შეიძლება ზეშთაგონება იყოს, ან პირიქით, შეიძლება თვითონ ის საგანი გაყინოს , რომლის გამოხატვაც სურთ. ამიტომ ყველაფერს ან ხელოვანის, ან წმიდანის თვალით უნდა უყურო; სხვა გამოსვალი არ არის….                                                                               რამდენიმე წლის წინ ინგლისში ჩავიდა მეცნიერი, რომელიც ეკოლოგიას მისდევდა; ეკოლოგია მაშინ ჩასახვის პერიოდში იყო. ის ცდილობდა მოეძებნა მიზეზი, თუ რატომ ექცევიან ადამიანები ასე ველურად გარემოს. ის მოგზაურობდა ორი კითხვით. დაგიდგამდათ მიკროფონს და გთხოვდათ: თუ სეიძლება დაუფიქრებლად მიპასუხეთ ჯერ ერთ კითხვაზე, მერე შეისვენეთ, სული მოითქვით და _  მეორეზე. პირველი კითხვა : ,,რა არის დუმილი?’’ მეორე კითხვა : ,, რა არის ხე?’’ რა ვუპასუხე პირველ კითხვაზე მნიშვნელოვანი არ არის , როგორც მღვდლებს სჩვევიათ , მთელი სიტყვა წარმოვთქვი. შემდეგ საქმე ხემდე მივიდა, მე კი სწორედ ახალჩამოსული ვიყავი ამერიკიდან და  იქ მიწის და ბუნების სიძლიერემ გამაოცა: რა სიცოცხლის ძალა აქვს მიწას, რომ ასეთი ძალით შეუძლია აბარტყოს სიცოცხლე ხეების, ბალახის, ბუნებრივი მყოფობით სავსე უზარმაზარი სივრცეების სახით.  და როცა მან დამისვა კითხვა, ხე რა არისო, ვუთხარი , რომ ჩემთვის ხე _ დედამიწის ძალის გამოხატულებაა. შემდეგ დაინტერესებულმა სხვებს დავუწყე გამოკითხვა. ვკითხე ერთ ჩვენ მრევლს_ ახალგაზრდა გოგონას, რომელმაც სახეგაბრწყინებულმა მომიგო: ,,ხე _ ეს პოეზიაა!’’ შემდეგ ღვთისმეტყველების სუნივერსიტეტო განათლების მქონე ახალგაზრდა კაცს ვკითხე, მან მიპასუხა: ,,ხე _ სამშენებლო მასალა! ’’ ესეც ორი უკიდურესობა!  ერთსა და იმავე ცნებაზე შეიძლება ავაშენოთ სამყარო, გულისხმიერებით, სილამაზით, სიცოცხლით სავსე, ან მაგიდები და სკამები და სხვა არაფერი, მკვდარი საგანი.!   ის ვერაფერს ხედავდა ხეში გარდა იმისა, რისი გაკეთებაც შეიძლებოდა მისგან; როგორც დიკენსის გმირი, რომელიც უყურებდა ცხვრის ფარას და ამბობდა: მოარული მწვადები… სხვას ვერაფერს ხედავდა; ცოცხალ არსებებში მხოლოდ ხორცს ხედავდა, რომლითაც მუცელს ამოიყორავდა.                                           ამ უკიდურესობამდე მიუსვლელადაც , ადამიანი ყოველთვის  ვერ ხედავს საგნებს წმიდანის თვალით , ისე როგორც ღმერთი ხედავს. ან ხელოვანის თვალით, რომელიც შეიცნობს კეთილსაც და ბოროტსაც. აქ, მე ვფიქრობ , ხელოვანის პასუხისმგებლობაცაა: ის შეიძლება ხედავდეს საგანს , ხედავდეს სიმახინჯეს, ცოდვას, ბოროტებას, შეუძლია ისინი გამოხატოს _ და ეს იქნება დადებითი მნიშვნელობის სიმართლე  ან _ პორნოგრაფია…  და ყოველთვის არ იცი რა იქნება, რადგან ყველაფერი მოცემულ ადამიანზეა დამოკიდებული.  მსოფლიო ლიტერატურაში არის მთელი რიგი შემზარავი სახეებისა,  მაგრამ ისეა ნაჩვენები, რომ შენთვის გაკვეთილი იყოს:იცოდე! სხვები კი ისეა ნაჩვენები, რომ ფიქრობ:მაგარია! აფსუს, თაღლითობა, უსინდისობა და ა.შ. არ მომდგამს,თორემ მეც მდიდარი და ცნობილი კაცი ვიქნებოდი!                                                                                                                              აი, აქ არის ხელოვანის ზეშთაგონების საკითხი: ერთი მხრივ, ის, რასაც ის ხედავს, და მეორე მხრივ _  მისი ზნეობრივი ხარისხის საკითხი, რადგანაც, ხელოვანის თვალსაზრისით , შეიძლება ხედავდე ერთსაც და მეორესაც, ისევე , როგორც ღმერთის თვალსაზრისით , შეიძლება ხედავდე მადლის ნათებას და _ცოდვის საშინელებას.  მაგრამ ხელოვანს ხშირად არ შეუძლია ამ განსხვავების გაკეთება, რადგან ეს მისი როლი არ არის, _ სხვანაირად ის ტოლსტოი გახდება : ის ილაპარაკებს ცოდვაზე იქ, სადაც სილამაზეზე უნდა ილაპარაკოს. ეს ორი სხვადასხვა მოწოდებაა, რომლებიც, ისევე, როგორც ყველაფერი ამ ცხოვრებაში, მადლის შთაგონებით შეიძლება იყოს დალოცვილი ან არ იყოს…. მაგრამ ასევე სულიერი ცხოვრებას შეიძლება შემობრუნდეს ეშმაკის სახით: ამას ჩვენ ზოგჯერ სექტებში ვხედავთ…. აი, ერთადერთი, რისი თქმაც შემიძლია….

*    *    *

         ჩემი ყველანაირი კომენტარი ზედმეტია, მაგრამ ბევრი მაფიქრა მისმა ქადაგებამ… კიდევ ერთხელ გამახსენდა გოლდმუნდის ტრაგედია… (ჰერმან  ჰესეს ,, ნარცისი და გოლდმუნდიდან’’) ისიც ხომ ამან დაღუპა…  ჭიდილმა სულიერებასა და ხელოვნებას შორის…. არადა წინააღმდეგობა შეიძლებოდა არც კი ყოფილიყო  … … …

სიკვდილმისჯილი?! არეული ფიქრები ნ.ქადაგიძის ,,სიკვდილმისჯილთა ბანაკზე”

      არც კი ვიცი როგორ დავიწყო..სიტყვები ირევიან,იბურდებიან …დიდი შთაბეჭდილების ქვეშ ვარ…მართლაც საოცარი ნაწარმოებია…მას არ ყავს პერსონაჟი..არა,სიკვდილმისჯილი! რა თქმა უნდა,პერსონაჟია,მაგრამ, ის კონკრეტულ,განსაზღვრულ პირს როდი წარმოადგენს…ის განუსაზღვრელი,საზოგადო,ყოვლისმომცველი და ამავდროულად კონკრეტული ადამიანია…ავტორი ერთადერთ სახელს უწოდებს…სიკვდილმისჯილი...რაოდენ ცარიელი და ამავდროულად რა ყოვლისმომცველია ეს სიტყვა…სიკვდილმისჯილი…!გულს გიყინავს…ძარღვებში სისხლს გიჩქარებს…გაშინებს და რაღაც სახიფათოს მოასწავებს…სიკვდილს! სიკვდილს გიქადის…აი რატომაა ეს სიტყვა ასეთი შემაძრწუნებელი…სიკვდილი…ის გარდაუვალია…მას ვერავინ გაექცევა, თუნდ საკნის კარები ღია იყოს… სიკვდილმისჯილი თავისუფალია, მაგრამ მას არ ძალუძს გაარღვიოს საზღვრები, გასცდეს ადგილს , რომელზედაც უხილავი ძაფებით მიჯაჭვულია და განთავისუფლდეს! თავისუფლება ! სიკვდილმისჯილისთვის ის არ არსებობს… მაგრამ სინამდვილეში ის ცხოვრობს საკანში, რომლის კარები ღიაა…მან ეს არ იცის, მაგრამ ადრე თუ გვიან გაიგებს. გაიგებს და წინ ვეღარაფერი დაუდგება… სარტრის ,,ბუზებში’’ დედის მკვლელიც კი აღარ გრძნობს სინდისის ქენჯნას… ახლა სინდისი… მაინც რა არის ის? ის უხილავი ხმაა, რომელიც შინაგანი ‘’მე’’დან შემოგვძახის…ხან გვესმის მისი ხმა,ხანაც ჩვენი დამთხვეული გონების გამოისობით მისი გამაყრუებელი კიჟინიც კი არ აღწევს ჩვენამდე… ზოგჯერ კიდევ გვესმის, მაგრამ ვერ ვსაზღვრავთ, არ ძალგვიძს შევიმეცნოთ მისი ნაუბარი… ან კიდევ უბრალოდ ,,არ გვაწყობს…’’ და ყურებს საგულდაგულოდ ვიცობთ, გულის კარებს საგულდაგულოდ ვრაზავთ, გონებას ვიხშობთ რომ ეს მამხილებელი ხმა არ გავიგონოთ… თავს ვირწმუნებთ ,რომ უდანაშაულოები ვართ, ბრალი არ მიგვიძღვის… და ეს ,,უკეთური ხმა ‘’ რაღაც აბდაუბდას ჩაგვძახის… სულს გვიმღვრევს… არ გვინდა დავიჯეროთ, რომ ისაა ერთადერთი გზის მაჩვენებელი, ერთადერთი მხსნელი, ამომთრევი ჭაობიდან, რომელიც დაღუპვას გვიქადის და სიღრმეში გვითრევს…… როგორ ვეფლობით ჭაობში? საქმე ისაა,რომ ისევ და ისევ ჩვენი ,, დამთხვეული გონება გვაცდუნებს… თვალები გვატყუებს, ვბრმავდებით.. თითქოს გონებით მხოლოდ ლამაზი ყვავილებით მრავალფერად მოჩითულ ველს ვხედავთ და გულუბრყვილო, გამოუცდელი ბავშვივით საფრთხეს ვერ ვამჩნევთ…გაუმაძღრად ვეწაფებით მშვენიერებას, ხარბად ვისრუტავთ. მშვენიერება ჩვენი მსხვერპლია! ჩვენ გაუმაძღარ მხეცებს ვემსგავსებით, ხარბად ვშთანთქავთ… აღუვსებელ, ძირგავარდნილ ქვევრებს ვგავართ… მაგრამ…… მოჩვენებითი სიამე მსწრაფლწარმავალია… მალე ბალახებით, ნაირფერი ყვავილებით მოჩითულ ველს ვეღარც კი დავინახავთ…(ის ჩვენ თვითონ გავანადგურეთ) მის ნაცვლად ულმობელ, საზრელ ღრმა ჭაობს დაუღია ხახა და დაგუპვას გვიქადის… წებოვანი, გულისამრევი მასა გვეკრობა, გვეწებება, უხილავი ძაფებით შემოგვეჭდობა და ბიჯსაც ვეღარ ვდგამთ… შეწრწუნებულნი, აკანკალებულნი ახლაღა მოვდივართ აზრზე და ვხვდბით რომ ყოველივე ამაოება იყო… დახშულ გონებას ნათელი ეფინება, ახლა სინდისის ხმაც კი გვესმის, ის მთელი ძალით, გამალებით ჩაგვძახის და მოგვიწოდებს გონს მოვეგოთ… მაინც არ ვემეტებით ჭაობში დასანთქმავად… დრო არ იცდის… ფეხები მძიმდება… წებოვანი მასა გარს გვეხვევა და ჭაობში გვითრევს……ხსნა არსაიდან ჩანს.. _ არა! ნუ გეშინია, არ დაიღუპები! _ გვარწმუნებს უხილავი ხმა. დრო გადის…ჭაობი უხილავ ხელებს გვაჭდობს… ახლა, ამ მძიმე წუთებშიღა ვხედავთ, რომ თავისუფლები ვართ…სრულიად თავისუფლები..!!! _ აკი მთელი ცხოვრება მის ძებნაში არ დავშვრით?! იმ ,,მშვენიერებით,სიამთკბილობით’’ სავსე მინდორზე იმას არ ვეძებდით? ვერ გვეპოვნა…ახლა კი… ამ ჭაობში, უკანასკნელ ჟამს, როცა სიკვდილი კარს მოგვდგომია, როცა ვიცით, რომ ის გარდუვალია, როცა მხოლოდ ეს კითხვებიღა გვიტრიალებს თავში: ,, რა მოხდება? ნუთუ სულ აღარ ვიქნებით?’’’_ ახლა ვხედავთ იმ ნანატრ, სანუკვარ ყვავილს ,რომლის ძებნასაც მთელი ცხოვრება შევალიეთ… მის ძებნაში ყველა ყვავილს დავეწაფეთ, ყველას ამოვწოვეთ კეთილსურნელება და დავიბერეთ, დავმძიმდეთ… ამიტომაც ვართ ახლა ამ ჭაობში… ყველაფერი ჩვენი ბრალია! ჩვენი სიმძიმე,ტვირთი,რომელიც ზურგზე გვაწევს მიგვაქანებს ბნელი უფსკრულისკენ… _ ახლა თავისუფლება ისე ახლოსაა ჩვენთან ,როგორც არასდროს…ჩვენ თავის უფლები ვართ…! ჩვენ არჩევანის წინაშე ვდგავართ……ან სიკვდილი ან რაღაც სხვა… არ ვიცით რა გველის იქ… ვიქნებით კი კარგად? (გაჩენის დღიდან ხომ ასე მოგვდგამს,სიამეს ველტვით…სიმწარეს აქავებული ქეცივით ვიშორებთ და გავრბივართ…) რა ვქნათ,როგორ მოვიქცეთ? სხვა გზა არაა…! ერთადერთი გზა არსებობს.. ნუთუ სწორედ ესაა ჭეშმარიტება…?! ახლაღა ვხვდებით, რა ტყუილად, რა უქმად გავლიეთ დღენი…სულში ახალი,უჩვეულო გძნობა იშვება…რომელიც არასდროს არ გაგვჩენია….. სინანული….თურმე როგორ გვკლებია აქამდე… რაოდენ საოცარი ძალა ქონია მას… ჩნდება ცრემლიც და… საოცარი რამ ხდება…! სასოწარკვეთილების უფსკრული სადგაც ქრება თანდათან და… სიმძიმე!!! ჩვენ მისგან ვიცლებით… ვთავისუფლდებით… საოცარი ყოფილა განგება…! ქრება შიში… მართალია ,მას კვლავ სიკვდილმისჯილი ქვია, მაგრამ… ის თავისუფალია! ო,რარიგად თავისუფალია……! საკუთარი თავისგან…საკუთარი დაცემულობისგან…ცოდვებისგან…საკუთარი სიმძიმისგან თავისუფალია!!! ახლა ხედავს, რომ მისი საკნის კარები ღიაა და ნებისმიერ დროს შეუძლია თავი დააღწიოს…მაგრამ, აღარ სურს…იქ მონობაა,აქ კი თავისუფალია! სრულიად თავისუფალი და ბედნიერია!    

                

                 

  პ.ს. ბევრი მივედ–მოვედე..:(  აღარ ვიცი რისი თქმა მინდოდა..უბრალოდ ამ მოთხრობამ უდიდესი შთაბეჭდილება მოახდინა ჩემზე და ვეღარ დავიტიე… 

სერიალების ,,სიბრძნე”

ანუ ბრძნული აზრები ,,საპნის ოპერებიდან”

ალბათ გაგიკვირდათ,რადგან ჩემს პოსტს უცნაური სახელი ქვია..მეტყვით, სად სერიალი და სად სიბრძნეო….სიმართლე გითხრათ,სერიალების მოყვარული სულაც არ გახლავართ და არცერთ სერიალს არ ვუყურებ….უბრალოდ ჩემს ცხოვრებაში იყო ეტაპი როცა დავინტერესდი სერიალებით…თუნდაც იმიტომ, რომ  დამებადა იდეა საკონფერენციოდ მომემზადებინა თემა ,,სერიალების სიბრძნე”…მას მერე ჩავუჯექი ცისფერ ეკრანს,მოვიმარჯვე კალამი ,ბლოკნოტი  და ვცდილობდი დამეჭირა,,  საპნის მარგალიტები” :–)

მანამ,სანამ ამ ,,მარგალიტებს”  გაგაცნობდეთ,მოდით მივყვეთ სერიალების ისტორიას…

დედამიწაზე მილიონობით ადამიანი ცისფერ ეკრანებთან  მოუთმენლად ელის  ამა თუ იმ სერიალის მორიგი სერიის დაწყებას.თვლიან ,რომ სერიალი ერთგვარი ნარკოტიკია,რომლის ზეგავლენისგან გატავისუფლება ძნელია.სერიალის მიმზიდველობა დაუმტავრებელი თხრობის მანერაში მდგომარეობს.მსოფლიოში სერიალების გმირებს აღმერთებენ,ლამის ოჯახის წევრებად თვლიან.მიუხედავად უზარმაზარი პოპულარულობისა,დღეს ტერმინი ,,საპნის ოპერა” მეორეხარისხოვანი,დაბალი გემოვნების და ინტელექტის მანიშნებელია.თვით ტერმინი,,საპნის ოპერა” მე–20 საუკუნის 30–იან წლებში გაჩნდა.მაშინ ერთერთ რადიოში მზადდებოდა დადგმები,რომელსაც ასპონსორებდა საპნისა  და სარეცხი საშუალებების მწარმოებელი ფირმები.ფილმის შემქმნელები ცდილობდნენ დიასახლისების ყურადრება სხვადასხვა სარეცხი საშუალებებისადმი მიეპყრათ.

პირველი საპნის ოპერა ეტერში 1930 წელს ჩიკაგოს რადიოში WGN-ში გავიდა.ეს იყო ყოველდღიური შუადღის გადაცემა  სახელწოდებით ,,ფერადი სიზმრები”.თხრობითი მანერა შთაგონებული იყო ძალიან პოპულარული,კომედიური დადგმიდან,,Amon’s Andy”,რომელიც ჩიკაგოელ შავკანიანთა ცხოვრებას ასახავდა.

მალე გამოჩნდა ტელევიზიაც.Procter and Camble-მა დააფინანსა ეს პროექტიც.1950 წელს გავიდა პირველი სერიალი ,,პირველი ასი წელი”,მსახიობები პირდაპირ ეთერში თამაშობდნენ.დროთა განმავლობაში ტ საპნის ტერმინი ,,საპნის ოპერა”მხოლოდ სატელევიზიო სერიალებს შემორჩა.60–იან  წლებში სერიალების ისტორიაში მოხდა გადატრიალება.აგნეს ნიქსონმა გადაიღო მაღალმხატვრუკლი,ხარისხიანი სერიალი.80–იან წლებში,,დალასს”, ,,დინასტიას” 300 მლნ.ზე მეტი მაყურებელი უყურებდა.დღესაც,ყველაფრის მიუხედავად ,,საპნის ოპერა რჩება ერთერთ პოპულარულ ჟანრად.

მიუხედავად იმისა,რომ ტერმინი ,,სერიალი”დაბალი ინტელექტის მაჩვენებელია ,,,საპნის ოპერებიდანაც შეგვიძლია ვისწავლოთ რამე და ცოტაოდენი სიბრძნეც აღმოვაჩინოთ.პერსონაჟებს არაერთხელ უთქვამთ ჭკვიანური ფრაზები.

ალბათ გაგიკვირდებათ და ტელენოველა ,,კლონში” უამრავი ჭკვიანური ფრაზა დავიჭირე.

• ,,დედამიწა ოცნების წყალობით ბრუნავს,რეალობას თუ არ დაემორჩილე ,ოცნება გადაგყლაპავს..”
• ,,თვალები არასოდეს ტყუიან..”
• ,,,სიყვარული ლამაზ გველს ჰგავს,ტკივილის გარდა არაფერი მოაქვს..”,მიზნის მისაღწევად ზალისხმევაა საჭირო”
  
• ,,ვინც ამქვეყნიურ გრძნობებს ემალება დიდი მოცეკვავე ვერასოდეს გამოვა..”
• ,,ადამიანი ცნობისმოყვარე რომ არ იყოს და ყველაფრის ამოხსნის სურვილი არ ჰქონდეს მეცნიერება ვერ იარსებებს..’‘
  
• ,,მეცნიერება მხოლოდ დაშვებული შეცდომების ხარჯზე მიიწევს წინ.”
• ,, დიდი მიზნის მისაღწევად მსხვერპლი უნდა გაიღო,თორემ მიზანს ვერ მიაღწევ.”
• ,,სხვის შეცდომებზე იშვიათად თუ ვინმე სწავლობს,ჯობია საკუთარ შეცდომებზე ისწავლო.”
• ,,ბუნება მსხვერპლის გარეშე ვერ იარსებებს,დანაკლისი დროთა განმავლობაში ივსება,ქმნილება კი რჩება”
• ,,დედამიწაზე დროებით ვართ,მოვალთ აქ და წასასვლელს სემდეგ ვპოვებთ..”
• ,,მეცნიერის ყველაზე დიდი სასჯელი მისი გულის გარდაცვალებაა”
• ,, გულს თუ უსმინე მხოლოდ შორს ვერ გაფრინდები”
• ,,დრო მდინარეს ჰგავს,არ ჩერდება ,მუდამ მიედინება”
• ,,ადამიანი ფიქრისთვის არის გაჩენილი”
• ,,დღეს გადადგმული არასწორი ნაბიჯის გაბათილება ხვალ კარი საქციელით შეიძლება.”
• ,,აკრძალული სიყვარული სამარადისოა!”
  
• ,,ქუჩაზე გადასვლისას ფრთხილად უნდა იყო და არა მარტო ქუჩაზე  გადასვლისას,ცხოვრების გზაზეც დიდი სიფრთხილე გვმართებს..”

• ,,თვალები არასოდეს      ტყუიან..”
• ,,როცა წარსულს ვიხსენებთ,იმაზე უკეთესად გვეჩვენება ,ვიდრე სინამდვილეში იყო..”
• ,,ბავშვები მშობლების გამო არ უნდა იტანჯებოდნენ..”
• ,,სიყვარული..ეს ერთგვარი ჩვევაა..”

• ,,ადამიანები წყალივით ცვალებადნი არიან,წყალი კი გამუდმებით მიედინება”
• ,,მამაკაცი გემს ჰგავს,ნავსაყუდელი სჭირდება ,თუ არადა ზღვაში დაიღუპება”
• ,,წარსულში გადადგმული არასწორი ნაბიჯი აწმყოში ტვირთად გვაწვება”
• ,,ცუდ ჩვევებს ადვილად ეჩვევი”
• ,,დალევ თუ არა მაშინვე სასმელის მონა ხდები”
• ,,გარეგნობით არასოდეს უნდა იმსჯელო”
• ,,სიყვარული გრძნობების გარეშე,იგივეა ,რაც ზღვა ტალღების გარეშე..”
  
• ,,ბედნიერების პოვნა ძალიან ძნელია”
• ,,ყველა სასიყვარულო ამბის ბოლო მხოლოდ ღმერთმა იცის…”
• ,,არასოდეს არ უნდა ჩაიქნიო ხელი საკუთარ ბედნიერებაზე”
• ,,სინდისი მიუკერძოებელი  მსაჯულია,რომელსაც ვერსად წაუხვალ”
• ,,მამაკაცის გულს ცრემლებით ვერ დაიპყრობ,მამაკაცი თვალებით უნდა მოაჯადოვო..”
• ,,შეცდომების აღიარებას დიდი გამბედაობა ჭირდება”
• ,,ბედნიერება–ესაა იმის კეთების შესაძლებლობა რაც გსიამოვნებს…”
• ,, შენი სინდისი სიმართლეა და შენი ბედის მწერალი”
• ,,ოჯახის სიმტკიცე ქალზეა დამოკიდებული,მას შეუძლია ოჯახი ააყვავოს ან დააქციოს..”
• ,,თუ ადამიანს ცხოვრებაში არარაფერი შერჩა,მის ცხოვრებასაც აზრი ეკარგება”
• ,,ქმარი მხოლოდ საფეხურია იმ დიდი ბედნიერებისკენ ,რომელსაც შვილები და ოჯახი ჰქვია”
• ,,ცხოვრება ყოველთვის ვარდის ბაღს როდი  ჰგავს..”
• ფიცხი ცხენი დაღით იცნობა ,შეყვარებული ჭაბუკი კი–  თვალებით”

 

• ,,ადამიანი ვერაფერს შექმნის ისეთს რაც ღმერთს შეუქმნია,ვერაფერს ისე მაღალს,როგორიც ცაა,ვერაფერს ისე უხვს,როგორიც წყალია და ვერაფერს ისე ლამაზს ,როგორიც დედამიწაა…”
• ,,წარსული და მომავალი ვერასოდეს შეხვდება ერთმანეთს,ბრძენი ისე ცხოვრობს ყოველი დღე უკანასკნელად მიაჩნია”
• ,,ოცნება რეალობიდან გამომდინარეობს,ცხოვრების თავდაყირა დაყენება შეუძლია”
• ,,ამქვეყნიური სიამოვნება წარმავალია”
• ,,დრო ღმერთის მსახურია,ის ბევრ რამეს ცვლის,რაც წინათ გაკეთებულა ის თავიდან შეიძლება გაკეთდეს”
• ,,ხუთი წუთის მერე რა მოგვივა ეს მხოლოდ ღმერთმა იცის…”
• ,,სიყვარული ძალას მაგრად გვმატებს,რეალობა კი მათრახს მაგრად იქნევს..”
• ,,შიშს დიდი თვალები აქვს,რისიც გეშინია იმას ხედავ..;”
• ,,ის კარი არ უყნდა გააღო ,რომლის დაკეტვაც არ შეგიძლია”
• ,,სიძულვილი ცუდი იარაღია,ბოღმა კარგი მრცეველი არაა..”
• ,, ენა უძვლოა,რასაც გინდა იმას იტყვის”
• ,,შეცდომების აღიარებას დიდი გამბედაობა ჭირდება..”
• ,,როცა რაღაცის გჯერა,უდაოდ მიაღწევ..”
• ,,ტკივილს უნდა მოერიო,რომ ბედნიერება მოიპიოვო”
• ,,ცხოვრება არც ისე საამურია,რომ საშინლად ვაქციოთ..”
• ,,ოსტატობა წლებთან ერთად მოდის..”
• ,,ჩვენი ცხოვრება ხომ უსიამოვნებათა უწყვეტი ჯაჭვია,მთავრდება ერთი იწყება მეორე,ასე იყო მუდამ და ასე იქნება ახლაც..”
• ,,ყვალა ისე აღგიქვამს,როგორც შენ ხედავ საკუთარ თავს..”
• ,, ტანსაცმელი მხოლოდ ფასადია,ყველაზე ღირებული კი შიგნითაა,სულში და გულში”
• ,,ტანსაცმლით გვცნობენ და ჭკუით გვაფასებენ..”
• ,,სიყვარული ყინული არ არის ,ის არ ქრება,მან შეიძლება შენს გულში სამუდამოდ დაიდოს ბინა”
• ,,ბედნიერება მოუხელთებელია და კარებზე დაკაკუნებაც არ სჩვევია”
• ,,ცხოვრება ენერგიაა,ის არ იცვლება,ცხოვრება იქმნება!”
• სიყვარული და სიძულვილი ერთი ჯიშის მხეცები არიან,გვაიძულებენ შეუძლებელი შევძლოთ…’

ახლა კი რუსული ტელენოველის ,,საბრალო ნასტიას” ,,მარგალიტებს” შემოგთავაზებთ :–)

• ,,ცხოვრება  ეშმაკის დადგმული კომედიაა,რაღაც ზღაპარი..მხოლოდ ქარის ხმა..სხვა არაფერი……”
• ,,ცხოვრების ხელოვნება სიძნელეების გადალახვის ხელოვნებაა..”
• ,,ადამიანები ქვები არ არიან,გრძნობები გააჩნიათ..”
• ,,ცხოვრების განსაცდელს ვერავინ აირიდებს თავიდან”
• ,,სიყვარული ვარსკვალავურ მტვერს გვამსგავსებს და ვბრწყინავთ კიდეც..”
• ,,ადამიანებს ,რომელთაც საერთო მოგონებები აერთიანებთ ერთმანეთისთვის უცხონი ვერასდროს იქნებიან”
  
• ,,ტკივილის გარეშე სიყვარული არ არსებობს,სიყვარული ცრემლებით მტკიცდება”
• ,,ადამიანები საკუთარი ღირსებებით უნდა დაფასდნენ და არა  წინაპრების..”
  
• ,,თეატრში ნიჭიერი მსახიობები ყოველთვის როლებზე მეტია.”
  
• მწუხარებას მხოლოდ ცრემლებით ვერ უშველი”
• ,,სისასტიკე სხვისი ცხოვრების ჯოჯოხეთად ქცევაა”
• ,,ჯობია სასიამოვნო სათქმელი დროულად თქვა ,თორემ მერე შეიძლება ვეღარც კი მოახერხო ”
• ,,სიყვარული მარტო ნეტარება არ არის..”
  
• ,,ეჭვი სიყვარულს კლავს..”
• ,,ცხოვრებაში ჭადრაკის მსგავსად უამრავი საშუალება არსებობს,რომ გაიმარჯვო!”
• ,,სჯობს სიყვარულს მისდიო და არა ვნების ცეცხლს აჰყვე,რომელიც სწრაფად იწვის და მალე ქრება..სჯობს უკმარისობით დატკბე…”
  
• ,,დუმილი ტყუილს არ ნიშნავს,მაგრამ დუმილიდან სიცრუემდე ცოტაღა რჩება..”
• ,,გალიაში გამომწყვდეული ბულბული კანარის ჩიტად ვერ იქცევა..უბრალოდ გალობას შეწყვეტს..”
• ,,ვნება გფიტავს,სიყვარული კი გამიშვიდებს…”

,,  მოჯადოება”-”incantesimo”

• ,,სიყვარულის მიღება ყოველთვის იოლი არ არის..”
  
• ,,ახალ შენობას ზოგჯერ პირდაპირ ნანგრევებზე ასენებენ..”
• ,,ვინც რისკავს და არ ეშინია სულელია..”
• ,,ფოტოაპარატი მიკროსკოპს ჰგავს,რომელიც სულს ხედავს..”
• ,,პრობლემებს კი არ უნდა დაემალო,უნდა გადაჭრა!”
• ,,ადამიანი მუდამ მარტოა..მზის სხივისგან განგმირული..მერე კი საღამო მოდის..”
• ,,ადამიანები იცვლებიან,მათ ცხოვრება ცვლის..”
• ,,ქორწინება შენობასავითაა,რაც დრო გადის უფრო მაღლდება და უამრავი სართული ემატება..”
• ,,იმ ადამიანებმა უფრო იციან ცხოვრების ფასი ,ვინც ტანჯვა გადაიტანეს და ცხოვრებაც უფრო უყვართ..”
• ,,ყველაზე კეთილშობილი ხელოვნება ლამაზად ცხოვრების ხელოვნებაა..”
• ,,ძლიერი სიყვარულის ყველას შურს..”
• ,,ზოგჯერ ცხოვრება ისე ცვლის ადამიანს ,რომ სეიძლება ვეღარც კი იცნო..”
• ,,სიყვარული სულთა ერთობლიობაა!”
• ,,ამქვეყნად ორი რამ არსებობს,სიკეთე და ბოროტება,ერთი უნდა ეძიო,მეორეს კი თავი უნდა არიდო.”
  
• ,,აი,რა სჭირდება სამყაროს,მეტი სიყვარული და ნაკლები ეგოიზმი!”
  
• ,,მუდამ წარსულზე ფიქრს მხოლოდ ტკივილი და წყენა მოაქვს.”
• ,,სიმდაბლეს ზღვარი აქვს,რომლის იქითაც ზღვარი არ არის..”

ექიმს პაციენტები აოსტატებენ..”

,,ჭირვეული ანასტასია”

• ,,ცხოვრება ერთი დიდი შარაგზაა..უფლის წყალობით კი პატარ–პატარა დაბრკოლებებს ვაწყდებით”
• ,,მსხვერპლის გაღების უნარი სიყვარულის ერთერთი დამამტკიცებელი საბუთია”
• ,,ცხოვრება იმედს მაშინ გვაძლევს როცა არ ითხოვ”
• ,,თუ გზაზე სიკეთეს დავთესავთ,ფინალი აუცილებლად ბედნიერი იქნება”
• ,,ყველაფერში პოზიტიური უნდა ვეძიოთ.”
• ,,იმისთვის ,რომ ბრწყინვალებას მიაღწიო,მოთმინება უნდა იქონიო!”
• ,,იდიოტი ინგლისურადაც იდიოტია!” :–)
• ,, სიყვარული ერთადერთი დაავადებაა,რომელსაც ალოეთი ვერ განკურნავ ”:–)
• ,, ნუ მოუშლი კრაზანებს ბუდეს თუ არ გინდა რომ დაიკბინო ”
• ,,ფრთხილ კაცს ღმერთი იცავს”
• ,,ბედნიერება ზეციდან არ მოდის,ამაზე თავად უნდა იზრუნო”

ახლა კი უბრალოდ ,,ყურწამოკრული   ფრაზები” სხვადასხვა       სერიალებიდან :–)

• ,,ტკივილმა შეიძლება დიდ ადამიანად გაქციოს.”
• ,,ოდესმე ნებისმიერი მექანიზმი ფუჭდება,ჩვენი ტვინი კი მექანიზმის.”
• ,,ადამიანმა შეიძლება იცოცხლოს ჭამის,სმის გარეშე ,მაგრამ ერთგულების და სიყვარულის გარეშე სიცოცხლე არ შეუძლია..”
• ,,უბედურება ქორივით დაგაცხრება,ხელის განძრევასაც ვერ მოასწრებ..”
• ,,სილამაზე მხოლოდ სავიზიტო ბარათია,ცხოვრებას აიოლებს პირველი შთაბეჭდილება”
• ,,მხედარი ტვინია,ცხენი კი გული..აი რა კავშირია მათ შორის..” (?)
• ,,სისადავე კარგია,მაგრამ უბადრუკობა არა!”
• ,,სიყვარული მდინარეს ჰგავს..მასში ორჯერ შესვლა შეუძლებელია!”
• ,,სიყვარული ბრმაა..ყველა ნაკლს ფარავს და სასურველ თვისებად აქცევს..”
• ,,დრო ყველაფრის მკურნალია,დღე დრეს მიჰყვება და ჭრილობებიც შუშდება..”
• ,,წვიმას ყოველთვის მზე მოყვება,გვირაბის ბოლოს ყოველთვის სინათლე ჩნდება ,ქარიშხალს კი სიმშვიდე მოსდევს…”
• ,,ახალგაზრდობა ქარია,გემის იალქანი კი გამოცდილება,ძლიერმა ქარმა შეიძლება ეკიპაჟი ჩაძიროს..”
• ,,თავიდან ყველას თვალით გვიყვარს,მერე კი გულით ვიწყებთ ყურებას”
• ,,მთავარია ადამიანის შიგნით რა არის,შოკოლადს რომ ვჭამთ ,ლამაზ ქაღალდს ვაგდებთ,მთავარია შიგნით რა გემო აქვს.”
• ,,ჩირადა არ ღირს ის სიყვარული,თვალები ცრემლით თუ არ აგივსო”
• ,,უსიყვარულოდ ცხოვრებს სიზმარს ჰგავს,რომელსაც მალე ივიწყებენ ან მარცვალს,რომელიც არ გაღვივდა.”
• ,,ცხოვრება დიდი მასწავლებელია,არ უნდა დანებდე,ფერფლიდან უნდა აღდგე და წინ იარო!”

სულ ეს იყო….ჩემი ,,ნამოღვაწარი” :–) როგორც გითხარით სერიალებს არ ვუყურებ ,მაგრამ იყო დრო(5–6წლის წინ) როცა ვუყურებდი რამდენიმე სერიალს..ან ოჯახში უყურებდნენ და…ჩემი ჩვევაა, ყოველთვის ვაგროვებ რაღაცას..განსაკუთრებით ბრძნულ აზრებს,სიტყვებს..მუდამ კალმით და ფურცლით ვარ და ყველაფერ საინტერესოს ვინიშნავ…ასე შევაგროვე ეს ყველაფერი…